Στεγνό Καβάλας

Πληροφορίες

Το Στεγνό είναι χωριό της επαρχίας Νέστου του νομού Καβάλας.

Είναι ένα μικρό, ημιορεινό χωριό, χτισμένο σε υψόμετρο 350μ. Βρίσκεται 15 χλμ. βορειοδυτικά της Χρυσούπολης και 35 χλμ. βορειανατολικά της Καβάλας.

Ονομασία

Η ονομασία του χωριού επί Τουρκοκρατίας ήταν Μουσταφά Ογλάρ[1] (Μουσταφάολαρ), δηλαδή το χωριό των παιδιών του Μουσταφά.

Το 1926 μετονομάστηκε σε Στεγνό[2]. Το όνομα προήλθε από το γεγονός ότι:

Διοικητική Οργάνωση

Μέχρι το 1956 ανήκε στην κοινότητα Μακρυχωρίου. Το 1956 μαζί με το Δύσβατο, αποσπάστηκαν από την κοινότητα Μακρυχωρίου και αποτέλεσαν την κοινότητα Δυσβάτου[5]. Το 1997 εντάσσεται στο δήμο Ορεινού[6] και από το 2010 στο δήμο Νέστου[7].

Πληθυσμός

Το 1913 είχε 267 μουσουλμάνους κατοίκους[3], ενώ κατά την απογραφή πληθυσμού του 1920 είχε 187 μουσουλμάνους κατοίκους[8].

Τα έτη 1923-1924 εγκαθίστανται στο Στεγνό πρόσφυγες κυρίως από περιοχές του Πόντου, ενώ το 1924 με την ανταλλαγή των πληθυσμών, φεύγουν οι μουσουλμάνοι κάτοικοι.

Η πορεία του πληθυσμού κατά τα επόμενα χρόνια είναι:

ΈτοςΠληθυσμός
1928118
1940182
1951140
1961107
197135
198112
199115
200111
201119

Ιστορία

Η ιστορία του χωριού ακολουθεί αυτήν της Ανατολικής Μακεδονίας.

Μέχρι το 1912 το Μουσταφά Ογλάρ ανήκει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Μετά από μία ολιγόμηνη κατοχή από τους Βουλγάρους, το 1913 ενσωματώνεται στην Ελλάδα. Το 1916 καταλαμβάνεται πάλι από τον Βουλγαρικό στρατό, μέχρι το 1918 που ενσωματώνεται οριστικά στην Ελλάδα[9][10].

Μετά την μικρασιατική καταστροφή και την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών (1922-1924), οι Τούρκοι κάτοικοι φεύγουν, και στο Στεγνό εγκαθίστανται Έλληνες πρόσφυγες, οι περισσότεροι από τους οποίους κατάγονται από το χωριό Τσιμερά της Αργυρούπολης του Πόντου και από την ευρύτερη περιοχή της Μπάφρας του Πόντου[11].

Τον Απρίλιο του 1941 και μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, ακολουθεί η τρίτη Βουλγαρική κατοχή.[12] Οι Βούλγαροι επιβάλουν σκληρό καθεστώς, με δυσβάσταχτη φορολογία, κλείνουν το σχολείο και την Εκκλησία και τοποθετούν Βούλγαρο Πάρεδρο και Αγροφύλακα. Τον Μάιο του 1944 οι Βούλγαροι εκκενώνουν το χωριό και οι κάτοικοι εγκαθίστανται στο Μακρυχώρι, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1944 που λήγει η Βουλγαρική κατοχή[4].

Το 1948, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, το χωριό εκκενώνεται από την Ελληνική κυβέρνηση, και οι κάτοικοι εγκαθίστανται σε διάφορα κοντινά μέρη ( Μακρυχώρι, Ζαρκαδιά, Πέρνη, Χρυσούπολη και αλλού)[4]. Το 1950 οι περισσότεροι κάτοικοι επιστρέφουν στο χωριό, το οποίο και ανοικοδομείται.

Τη δεκαετία 1960-1970 και λόγω της κρίσης στον αγροτικό τομέα, οι περισσότεροι κάτοικοι μεταναστεύουν σε πόλεις της Ελλάδας ( Χρυσούπολη, Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Αθήνα) και στο εξωτερικό (κυρίως Γερμανία).

Οικονομία - Κοινωνική ζωή

Η κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν η καλλιέργεια καπνού και η κτηνοτροφία. Επίσης καλλιεργούνταν διάφορα δημητριακά για προσωπική κατανάλωση. Ο μικρός και άγονος όμως γεωργικός κλήρος (7 στρέμματα ανά οικογένεια) και η κρίση στην αγορά καπνού μετά το 1960, οδήγησαν σχεδόν όλους τους κατοίκους στη μετανάστευση.

Οι πρώτοι πρόσφυγες κάτοικοι μετατρέπουν το παλιό τζαμί σε εκκλησία προς τιμήν του Αγίου Παντελεήμονα. Τη δεκαετία του 1960 το κτίριο κατεδαφίζεται, λόγω στατικών προβλημάτων, και χτίζεται η νέα εκκλησία στην είσοδο του χωριού. Από το παλιό τζαμί σώζεται σήμερα, σε καλή κατάσταση, ο πετρόχτιστος μιναρές.

Μέχρι το 196? λειτουργεί δημοτικό σχολείο. Σήμερα ο χώρος του σχολείου χρησιμοποιείται ως πολιτιστική στέγη από τον Πολιτιστικό Σύλλογο του Στεγνού "Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ".

Στα δύο καφενεία του χωριού, η πρώτη γενιά διασκεδάζει με τη λύρα του Γιώργου Ακριτίδη (Γιορίκα), η δεύτερη γενιά με τη λύρα του Ευστάθιου Χαραλαμπίδη (Τάκον). Σημαντικός λυράρης και τραγουδιστής της τρίτης γενιάς είναι ο Αδάμ Αποστολίδης.

Ακριτιδαίοι

Υπο κατασκευή

Φωτογραφίες

Υπο κατασκευή

Στεγνό
Στεγνό

Πηγές

Παραπομπές

  1. ΦΕΚ 251Α - 20/11/1919
  2. ΦΕΚ 413Α - 22/11/1926
  3. Κυραμαργιού, Ελένη (Οκτώβριος 2003).«Οι μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας, 1913 –1940:» (PDF). Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
  4. Ακρίτας Ακριτίδης. Προφορική ηχογραφημένη μαρτυρία
  5. ΦΕΚ 137Α - 07/06/1956
  6. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997
  7. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010
  8. Απογραφή πληθυσμού Ελληνικού Βασιλείου 19-12-1920 (PDF) Εθνικό Τυπογραφείο
  9. Γεώργιος Βεντήρης, Η Ελλάδα του 1910-1920
  10. ΜΠΑΚΑΛΗ, ΓΕΩΡΓΙΑ (21 Οκτωβρίου 2015). «Ι.Μ.Χ.Α.» (PDF). Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2020.
  11. Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων . Ονομαστικόν Ευρετήριον Αγροτών Προσφύγων. Αθήναι 1928. Δηλώσεις από αριθμό 70661 έως 70720.
  12. Κοτζαγεώργη, Ξανθίππη (2002). Η βουλγαρική κατοχή στην ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη 1941-1944. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής. ISBN 960-374-196-5.